در این پست نوع پوشش سنتی مردان و زنان سیستان و بلوچستانی را گردآوری کرده ایم . طرح های زیبای سوزن دوزی در زیبایی و ظرافت بی نظیر به جرات می توان گفت هیچ لباسی را یارای رقابت با این همه ظرافت و تنوع را ندارد.
پوشش سنتی مردان و زنان سیستان و بلوچستانی
مدل لباس زنانه بلوچی
پوشش سنتی مردان و زنان سیستان و بلوچستانی
دوخت لباس عروس سیستانی :
برای دوخت لباس عروس سیستانی از پارچه های طرح دار و رنگی استفاده می شود و این طرح لباس ها به کمک سوزن دوزی تزیین می شوند.
از سوزن دوزی در حاشیه و سر آستین و سر یقه استفاده می شود و به این هنر اصیل ایرانی سیاه دوزی نیز گفته می شود.
عروس سیستانی علاوه بر پوشیدن این لباس سنتی از جواهرات بی نظیر و خاصی استفاده می کنند.
این جواهرات باعث منحصر به فرد به نظر رسیدن ظاهر آن ها می شود.
لباس سوزن دوزی شده زنانه
مدل لباس مردانه سیستان و بلوچستان
پوشش سنتی مردان و زنان سیستان و بلوچستانی
لباس سنتی سوزن دوزی شده مردانه
لباس ساده مردانه
انواع لباس در پوشش سنتی سیستان و بلوچستانی :
- پیراهن تاجیک:
قد این پیراهن یک وجب بالای زانوست و دارای یک برش راسته در دو طرف پهلوهاست. جلو این لباس تا زیر سینه باز است و سجافی مزین به گلدوزی با نخ سیاه (سیاه دوزی) دارد.
- تُنبون:
دامن پرچین است که در منطقه به تنبون گشاد معروف است. زنان سیستانی به جای شلوار، دامنی را در زیر پیراهن تاجیک می‌پوشند که عرض دامن به ۱۰ متر می‌رسد.
- پیراهن پاچین:
بانوان سیستانی از پیراهنی استفاده می‌کنند که بالا تنه کوتاه، دامنی با چین‌های ریز و آستین ساده و مچ‌دار دارد.
- شلوار:
پیراهن پاچین زنان سیستانی با شلواری که در منطقه کوتَنَه نام دارد پوشیده میشود.
- پیراهن ۲ گریبانه:
قد این پیراهن تا زیر زانوست و در یقه پشت و جلو آن چاک می‌خورد و به همین علت به آن دوگریبانه می‌گویند.
- جلیقه:
از پارچه ساده و تیره رنگ دوخته میشود، یقه آن هفت است و تا کمرگاه می رسد.
- کت:
کت محلی کوتاه و آستین‌های آن بلند، راسته و یقه آن گرد است. برای این پوشش از رنگ‌های شاد استفاده میشود.
- لچک یا دستمال سر:
آن را تا زده و در جلو سر گره می‌زنند و ۲ طرف لچک را لای دستمال می‌زنند و موها به شکل چتر از زیر دستمال نمایان میشود.
- سرپوش یا چار قد:
پارچه چهارگوش رنگی یا سفید که آن را بر روی لچک می‌پوشند.
- روبند:
بعضی از بانوان برای پوشاندن صورت خود از روبند استفاده می‌کنند که این روبند از پارچه‌های کتانی سفید تهیه میشود.
- کلاه:
بعضی از بانوان سیستانی از کلاهکی به شکل عرق‌چین استفاده می‌کنند که روی آن نقش‌بندی شده است.
- چادر:
طرح آن چهارگوش و جنس آن از پنبه است و توسط بومیان منطقه بافته میشود، این پارچه چهارخانه مستطیل شکل را از وسط بر روی سر می‌اندازند و قد آن تا پایین زانوها می‌رسد.
- کفش:
افراد معمولی از مدل تخت چوبی که رویه چرمی داشت استفاده می‌کردند و اُرسی های سرکج یا نوک برگشته مخصوص بانوان ثروتمند بود.
لباس سیستانی که یک جلیقه نیز بروی آن پوشیده میشود
پوشش سنتی سیستان و بلوچستانی
پوشش زنانه بلوچی چگونه است ؟
طرح و دوخت اصلی لباس سنتی بلوچی زنانه تقریبا شبیه به لباس مردانه بلوچی است. اما بخش‌هایی مانند سرآستین‌ها، جلوی لباس و سر شلوارها با استفاده از طرح‌های روستایی و بومی تزیین و سوزندوزی شده است.
آنها هم همراه با پاجامک، تکو (چارقد) و سریگ (روسری) که بزرگ‌تر از چارقد است به سر می‌کنند. زنان بلوچ لباس‌هایی با تنوع رنگی بالا می‌پوشند که حکایت از هنردوستی و زیبایی‌شناسی این قوم دارد:
- چادر:
این چادر دو تکه گرد و تمام قد است و آن را بر سرمی‌اندازند، تکه کوچک‌تر از شانه چپ تا پایین کمر را می‌پوشاند و تکه بزرگ‌تر تمام قد را دربرمی‌گیرد.
- گشان چادر:
چادر کوچک و مستطیل شکل و ابریشمی است که سر و پـشت را تـا کمر می‌پوشاند. این چادر در خانه استفاده میشود.
- چادر چهارگوش (سریک) :
امروزه چادری با طرح جدید میان بانوان بلوچ رواج پیـدا کرده که در اصطلاح محلی سریک خوانده میشود. پارچه مستطیل شکلی است به طول دو متر و عرض یک متر که زنان آن را از درازا بر سرمی‌اندازند.
پارچه آن معمولاً از حریر و به رنگ‌های روشن است. این سرپوش هم به جای چـادر در خانه استفاده میشود.
- پیراهن:
در گذشته تمام پیراهن بانوان سوزندوزی می‌شد، اما امروزه بـه علـت سـختی و ظرافت طرح‌ها سه تکه در پیراهن زنان سوزندوزی میشود که شامل یقه، جیب و سر آستین است.
- شلوار:
این شلوار به ۶ متر پارچه نیاز دارد. کمر آن به وسیله بند جمـع و بر روی ساق آن با نخ ابریشم سوزندوزی میشود.
- کفش :
پوشش کفش سنتی سیستان و بلوچستانی : کفش زن‌ها شبیه به کفش مردها است، اما بیشتر آنها پای برهنه راه می‌روند و بعضی هم با جوراب رفت و آمد می‌کنند. زنان اهل زیورآلات نیز هستند و گوشواره، پولک، پولوه، کیگ، پور (سینه ریز)، کید، سربند و مزبری از زیورآلاتی است که به همراه دارند.
در بلوچستان زنان سالخورده و مسن سعی دارند تا برای پوشش خود رنگ‌های تیره را انتخاب کنند، اما زنان جوان تمایل زیادی به پارچه‌های رنگارنگ دارند.
یکی از نکات قابل تامل در پوشش زنان بلوچ، جیب لباس آنهاست. جیب بزرگ به عنوان نمادی برای شجاعت و دلاوری زنان بلوچ است. تاجایی که اگر زنی مرتکب خطایی شد او را بی پندول یا بی‌جیب خطاب می‌کنند.
بیشتر بخوانید.
انواع مدل لباس زنانه سنتی جنوبی بندری
مدل لباس محلی سنتی ترکی آذری دخترانه
مدل لباس محلی زنانه شمالی قاسم آبادی